Üretim hattında bazen işler hızlı akar, bazen ise bir kalıp değişimi yüzünden saatlerce durur. Makineler boşta kalır, siparişler gecikir, tüm fabrika ritmini kaybeder. İşte bu sorunun çözümü: SMED (Single Minute Exchange of Die).
Amacı çok net: Kurulum ve değişim sürelerini tek haneli dakikalara indirmek.
Toyota’da geliştirilen bu yöntem bugün otomotivden gıdaya, elektronikten tekstile kadar birçok sektörde uygulanıyor. Kazandırdığı şeyler ise açık: daha küçük partiler, daha az stok, daha hızlı teslimatlar ve daha rekabetçi işletmeler.
SMED Nedir?
SMED, Türkçe’de “tek haneli dakika kalıp değişimi” olarak bilinir. Temel farkı, ayarları ikiye ayırmasıdır:
- İç ayarlar: Makine dururken yapılanlar
- Dış ayarlar: Makine çalışırken hazırlanabilenler
Bu ayrım sayesinde duruş süresi minimuma iner, üretim hattı neredeyse hiç boş kalmaz.
SMED Nasıl Uygulanır?
- Mevcut süreci gözlemle: Kurulumu kaydedin, hangi adımların makine dururken, hangilerinin çalışırken yapılabileceğini analiz edin.
- İç–dış işleri ayır: Ön hazırlıkları dışa taşıyın, duruş sırasında yapılan işleri azaltın.
- Basitleştir ve standartlaştır: Aletleri sabitleyin, renk kodları ve standart bağlantılar kullanın.
- Paralel iş akışı kurun: Birden fazla çalışan aynı anda farklı görevleri üstlensin.
- Test edin ve iyileştirin: Yeni süreci deneyin, süreyi tekrar ölçün, Kaizen ile geliştirin.
SMED’in Sağladığı Avantajlar
- ⏱ Kısa duruş süreleri → Hızlı kalıp değişimi, kesintisiz üretim.
- 📦 Düşük stok → Küçük partilerle çalışma, fazla üretimi önleme.
- 💰 Maliyet avantajı → Daha az duruş, daha düşük toplam maliyet.
- ⚙️ Esneklik → Ürünler arası hızlı geçiş, müşteri talebine uyum.
- 🧑🤝🧑 Çalışan verimliliği → Standart prosedürler ve kolay kurulum.
SMED, yalnızca zamanı kısaltmaz; aynı zamanda işletmeye esneklik, kalite ve motivasyon kazandırır. Küçük adımlarla başlayan her iyileştirme, hattın daha hızlı nefes almasını sağlar. Unutmayın: hız kazanmak bir defalık değil, sürdürülebilir bir yolculuktur.