YALIN ÜRETİM
Yalın üretim, en az kaynakla ve en kısa sürede israflardan arındırılmış üretim proseslerin etkinli ve verimlilik analizlerini yaparak, en düşük maliyete ulaşmak, müşteri talebine de birebir uyabilecek/yanıt verebilecek tüm üretim faktörlerinin en esnek şekilde kullanıp, çalışanın mutlu ve katılımcı olduğu bir ortam hazırlayarak müşteriye en iyi hizmeti sunabilmektir.
Bugün bizim “Yalın üretim” diye adlandırdığımız üretim ve yönetim sisteminin temel ilkelerini, ilk kez 1950’lerde Toyota’nın üretim mühendisi olan Taiichi Ohno ve beraber çalıştığı Toyoda ailesinin bireylerinden mühendis Eiji Toyoda öncülüğünde, Japon Toyota firmasında atılmıştır. Eiji Toyoda’nın 1950’de Ford firmasını incelemek için Amerika’ya yaptığı gezisinde edindiği bilgilerin ışığında kitle üretim sisteminin Japonya için hiç de uygun olmadığına karar verirler ve bu karar yeni bir üretim ve yönetim anlayışının ilk adımlarını atılmasına yol açar. Toyota dehaları şu yargıya varacaklardır: “ Kitle üretim sistemi esneklikten yoksun, katı bir hiyerarşiye dayanmaktadır ve ‘kitlesel’ israf içermektedir”. Yapılan bu tespit ile Kitle Üretim Sistemin tekrar sorgulanmasına ve alışılmış değerlerin tersyüz olmasına etki ederek büyük yankı uyandırmıştır.
KİTLE ÜRETİMİ | YALIN ÜRETİM | |
Müşteri
Tatmini |
Mühendislerin istediği; büyük miktarda ve istatistiksel olarak kabul edilebilir bir kalite seviyesinde üretim | Müşterilerin istediği; sıfır hata, zamanında ve sipariş ettikleri miktarda üretim |
Liderlik | Yetkililerin komutasında ve baskıyla sağlanan bir liderlik | Geniş vizyon ve geniş bir katılımla sağlanan bir liderlik |
Organizasyon | Bireycilik ve askeri-tip bürokrasi | Takım-bazlı operasyonlar ve düz hiyerarşiler |
Dış İlişkiler | Ücrete dayalı | Uzun dönemli ilişkilere dayalı |
Bilgi Yönetimi | Müdürler tarafından ve yine kendileri tarafından üretilen soyut raporlara dayalı, zayıf bilgi yönetimi | Tüm personel tarafından sağlanan görsel kontrol sistemine dayalı, zengin bilgi yönetimi |
Kültür | Sadakat kültürü ve itaat; yabancılaşma ve çalışanların çekişmesinin alt kültürü | İnsan kaynaklarının uzun dönemli gelişimine bağlı uyumlu bir kültür |
Üretim | Büyük-ölçekli makinalar, fonksiyonel çıktı, minimal yetenek, uzun üretim periyotları, büyük envanter | İnsan-ölçekli makinalar, hücre tipi çıktılar, çoklu yetenek, tek-parça akış, sıfır envanter |
Bakım | Bakım uzmanları tarafından yapılan bakım | Üretim, bakım ve mühendislikte ekipman yönetimi |
Mühendislik | Müşterilerden gelen az bir katkı, üretim gerçeklerine çok az uyan izole edilmiş deha | Müşterilerden gelen büyük katkı, ürün ve üretim prosesinin dizaynının sürekli gelişimi, takım-bazlı model |
( Kaynak: Muratta,K., Harisaon, A. 1995. s.69 )
Tablodan da anlaşılacağı gibi yalın üretim kitle üretimle kıyaslandığında her şeyin en azını kullanma eğilimi göstermektedir. Daha az iş gücü daha az stoklar daha az kullanılan malzeme daha az çalışma saatleriyle hatalı ürün oranın azaltıp verimiliği artıracaktır.